بررسی الگوی رقابت قدرتها در دریای خزر

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، به سبب تغییر در ساختار نظام جهانی و نیز تغییر در جغرافیای سیاسی منطقۀ خزر،شرایط ژئوپولیتیک جدیدی بر این منطقه حاکم شد. از یک سو، با ظهور کشورهای تازه استقلال یافتۀ شوروی در اطراف این دریا، جغرافیای سیاسی منطقه دچار تغییر شده و به تبع روابط ژئوپولیتیک منطقه نیز شکلی جدید به خود گرفت. از سویی دیگر، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به افزایش تلاشهای ایالات متحده برای سلطه به مناطق تحت نفوذ شوروی سابق منجر شد. تلاش گسترده قدرتهای فرامنطقه ای؛ به ویژه ایالات متحده امریکا به منظور نفوذ و در نهایت، سلطه بر منطقه؛ و نیز اقدامات قدرتهای ساحلی و منطقهای، به منظور دستیابی به منافع خود در خزر و جلوگیری از شک لگیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا؛ صحنه ای از رقابت را در منطقۀ خزر سبب گردید. اینکه این رقابتها چه فضایی را در منطقۀ خزر ایجاد کرده است، سؤال اصلی پژوهش حاضر است. این پژوهش با روش کتابخانه ای و میدانی و رویکردی توصیفی - تحلیلی به دنبال دستیابی به الگوی رقابت قدرتها در منطقۀ خزر است و در نهایت، در الگویی از فضای رقابت در منطقه، عوامل موجد رقابت، قدرتهای درگیر در این منطقه و فضای حاصل از این رقابتها را ارائه می کند.